تکدی گری کودک جرم است؟ شاید شما هم در خیابان‌ها و چهارراه‌ها شاهد کودکانی باشید که مشغول تکدی‌گری هستند. یا ممکن است خبر‌هایی در مورد ربودن کودکان خردسال و اجبار آن‌ها به تکدی‌گری خوانده باشد. آیا تکدی‌گری کودکان جرم است؟ یا اجبار کودکان به تکدی‌گری جرم محسوب می‌شود؟ در ادامه این مطلب قصد داریم به موضوع تکدی‌گری کودکان و اجبار آن‌ها به تکدی‌گری، جرم بودن یا نبودن این عمل بپردازیم.

آیا تکدی گری کودک جرم است ؟

تکدی‌گری مطابق با ماده 712 در فصل بیست و هشتم قانون مجازات اسلامی جرم است. در ماده 712 قانون مجازات ذکرشده است که: «هرکس تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش نماید یا ولگردی نماید به حبس از یک تا سه ماه‌ محکوم خواهد شد و چنانچه باوجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود علاوه بر مجازات مذکور کلیه اموالی که از طریق تکدی و کلاشی به دست آورده است مصادره خواهد شد». بنابراین با توجه به این ماده اقدام به عمل تکدی‌گری مسئولیت کیفری و مجازات به همراه دارد.

اما این ماده از قانون برای کودکان صدق نمی‌کند. یعنی کودکانی که تکدی گری می‌کنند مشمول این ماده نمی‌شوند و مجازات نخواهند شد. باوجود این کسانی که از کودکان سوءاستفاده می‌کنند و آن‌ها را وادار به تکدی‌گری می‌نمایند، مجازات کیفری می‌شوند. ماده 713 فصل بیست و هشت قانون مجازات اسلامی افرادی را که کودکان را به تکدی‌گری وامی‌دارند مجرم معرفی می‌کند. در متن این ماده آمده است که: «هر کس طفل صغیر یا غیر رشیدی را وسیله تکدی قرار دهد یا افرادی را به این امر بگمارد به سه ماه تا دو سال حبس و استرداد کلیه ‌اموالی که از طریق به دست آورده است محکوم خواهد شد».

تکدی گری کودک در قوانین بین‌المللی

در رابطه با وادار کردن کودکان به تکدی گری در سازمان ملل پیمان‌ها و قوانینی به تصویب رسیدند. ایران نیز به این پیمان‌های بین‌المللی در این حوزه پیوسته است. عضویت ایران در این پیمان‌های بین‌المللی به این معنی است قوانین و تعهدات پیمان‌نامه در ایران حکم قانون را دارد. یکی از این پیمان‌های بین‌المللی که ایران نیز در آن عضویت دارد، پیمان‌نامه حقوق کودک است که در سال 1989 در سازمان ملل تصویب شده است. در این پیمان‌نامه آمده است که هرگونه بهره‌کشی اقتصادی از کودکان در کشورهای عضو ممنوع می‌باشد.

برای آشنایی با شرایط احراز جرم تکدی گری کلیک کنید.

ماده 32 پیمان‌نامه حقوق کودک 1989

در ماده 32 پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق کودک مصوب سال 1989 سازمان ملل متحد، با عضویت ایران در مورد غیرقانونی بودن بهره‌کشی اقتصادی از کودکان آمده است:

«۱- کشورهای عضو حق کودک را برای برخورداری از حمایت در برابر بهره‌کشی اقتصادی و انجام هرگونه کاری که ممکن است زیان‌بار باشد یا خللی در تحصیل کودک وارد آورد، و یا به سلامتی کودک یا رشد جسمانی، ذهنی، اخلاقی یا اجتماعی او آسیب رساند، به رسمیت می‌شناسند.

۲- کشورهای عضو جهت تضمین اجرای ماده حاضر اقدامات قانونی، اجرایی، اجتماعی و آموزشی به عمل خواهند آورد. بدین منظور و با عنایت به مفاد سایر اسناد بین‌المللی مربوطه، کشورهای عضو به ویژه اقدامات ذیل را به عمل خواهند آورد:

الف) تعیین حداقل سن یا حداقل سنین برای اشتغال به کار؛

ب) تدوین مقررات مناسب در ارتباط با ساعات کار و شرایط اشتغال؛

ج) تعیین مجازات‌های مناسب یا ضمانت‌های اجرایی دیگر به منظور تضمین اجرای مؤثر ماده حاضر».

قانون و دادستان در برابر سوءاستفاده کنندگان از کودکان

در قانون ایران برخی از جرائم با عنوان جرائم مشهود شناخته می‌شوند. جرائم مشهود به آن دسته از جرائمی گفته می‌شود که آشکارا و در انظار عمومی اتفاق می‌افتد. برای برخورد با مجرمان این دسته از جرائم ضابطین دادگستری و نیروی انتظامی می‌توانند مستقلاً وارد عمل شوند. یعنی نیازی نیست که دادستان منتظر شکایت زیان‌دیده از جرم باشد. بنابراین برای رسیدگی به جرائم مشهود دادستان می‌تواند راسا اقدام کند و با پیگیری موضوع، نتیجه حاصل را به دادسرا محل وقوع جرم ارائه نماید.

ماده 727 قانون مجازات اسلامی به جرائم مشهودی که نمایندگان قانون راسا و بدون شکایت شاکی خصوصی می‌توانند مجرم را مورد پیگیری قرار دهند اشاره شده است. یکی از این جرائم اشاره شده در این ماده، جرائم ذیل ماده 712 و 713 قانون مجازات اسلامی است که همان تکدی‌گری و وادار کردن کودکان به تکدی‌گری را تعریف می‌نماید. لذا رسیدگی به موضوع سوءاستفاده از کودکان و وادار کردن آن‌ها به تکدی گری توسط دادستان و ضابطان دادگستری امکان‌پذیر است. بدین صورت که دادستان با کمک نیروی انتظامی به محض رویت این‌گونه از جرائم با اشخاصی که اقدام به سوءاستفاده از کودکان و بهره‌کشی اقتصادی از آن‌ها می‌نمایند برخورد کرده و مجازات می‌کنند.

سؤالات متداول